Trafik Kazasında Uzlaşma Tehlikesi

Kaza sonrası Uzlaştırmacı yöntemi ile yapılan anlaşmaları, kaza mağdurunun trafik sigortasından tazminat almasına engel gören yasa, AYM tarafından 26.07.2023’ te iptal edilmişti. Şimdi 07.11.2024’te çıkan yeni yasa ile tekrar düzenlendi.

İptal ( 26.03.2023 ) ile yeni yasa ( 07.11.2024 )  arasında tutulan uzlaşma tutanakları genel olarak tazminat taleplerine engel olmayacak

07.11.2024 yeni yasa sonrasında tutulacak uzlaşma tutanakları ise kanaatimizce yaralanma ve ölüm türünden maddi tazminata engel olmayacak ama araç hasarı, manevî tazminat gibi taleplere engel olacak.

YASA DEĞİŞSE DE TAVSİYEMİZ, KAZA SONRASI UZMAN BİR AVUKATA SORMADAN UZLAȘMAMANIZDIR.

Aşağıdaki yazımız, yasa değişikliği öncesine ait olmakla birlikte okumanızda fayda bulunmaktadır.

Trafik kazasında uzlaşma müessesesi. Kaza mağdurlarının dikkat etmesi gereken yeni bir tehlike olarak görünen trafik kazasında uzlaşma müessesesidir.

Aşağıdaki yazımız uzlaşma müessesesinin haklara nasıl engel olduğuna dair bir yazıdır. Ancak zaman içinde burada eleştirdiğimiz yasa maddesi Anayasa Mahkemesi’ nin 2023 / 43 E. 2023 / 141 K. 26.07.2023 tarihli kararı ile iptal edilmiştir. Bu iptal kararının henüz dava açılmamış ama uzlaşması yapılmış olunan olaylarda geçerli olup olmayacağı ya da davası uzlaşmaya ve bu maddeye rağmen açılmış ama kesin karara bağlanmamış işlerde geçerli olup olmayacağı kanımızca net olmayıp ileride bu durum da içtihatlarla netleşecektir dfiye düşünüyoruz. İlgili kararı bu yazımızın sonunda görebilirsiniz.

Trafik kazasında mağdur oldunuz. Sizi Adalet Bakanlığı’na bağlı bir Uzlaştırmacı arayacaktır. Savcılığın görevlendirdiğini söyleyecektir ve bu doğrudur. Trafik kazasında uzlaşma toplantısında, size şoför ya da araç sahibi belki bir miktar para teklif etti. Belki de hiç para teklif etmedi ve affet kazaydı, oldu bir kere dedi. Siz de o anda bu kişilerin ceza mahkemesinde yargılanmaması için uzlaşıyorum dediniz ve imza attınız yani uzlaştınız. Fakat orada imza atanlar ve muhataplar arasında size çarpan aracın trafik sigorta şirketi yok. Sizin aklınıza bile gelmez ki aslında siz o sigorta şirketinden olan haklarınızdan da vazgeçmiş olduğunuz. Bununla beraber uzlaşma sırasında haklarınızın belki de yaralanmanızın vasfının ne olduğunun farkında değilsiniz. Trafik kazasında uzlaşma, çoğu zaman hak kaybına yol açacaktır.

Beş ay sonra yürümekte zorlandığınızı fark etseniz ve biri de size trafik sigortasından tazminat alabilirsiniz dedi fakat uzlaşmada trafik sigortası ile uzlaşmış olmadığınız halde tazminat hakkınız adeta yanmış olacak. Oysa sadece şoför ya da araç sahibi ile uzlaşmıştınız. Bunun dışında trafik sigortasından haberiniz bile yoktu ve imza atmadı. Üstelik sigortadan da belki şoförden de hiçbir ödeme almamış olmanıza rağmen tazminat hakkınızdan vazgeçmiş oldunuz. Sadece şoföre acıdığınız için. Hapse girmesin dediğiniz için. Oysa uzlaşmak yerine şikâyetten vazgeçmeniz de şoförü ceza yargılamasından kurtaracaktır. Trafik kazası nedeni ile hapse girilmesi de pek söz konusu olmamaktadır.

Tehlikeli Yasa Maddesi Trafik Kazasında Uzlaşma ve Tehlikeli Yasa Maddesi

Uzlaşma halinde, mağdurun tazminat talebinden eğer açılmış bir tazminat davası varsa bu davasından feragat etmiş olacağına dair bir hüküm bulunmakta. Detayına girmeyeceğiz.

Her ne kadar bu sakıncalı maddenin uygulanmasının, ileride içtihatlarla düzeltileceğini düşünsek de mağdurun uzlaşma teklifini kabul etmemesini TAVSİYE ediyoruz.

Bunun dışında uzlaşma neticesinde savcılık soruşturma yapmayacağından, tazminat davanız için gerekli ifadelerden ve belgelerden, kusur raporundan mahrum kalmış olacaksınız.

Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği

Resmî Gazete Tarihi: 05.08.2017 Resmî Gazete Sayısı: 30145

MADDE 7 –

1. Uzlaştırma yoluna gidilebilmesi için mağdur ya da suçtan zarar görenin gerçek kişi veya özel hukuk tüzel kişisi olması gerekir.
2. Aralarında iştirak ilişkisi olsun veya olmasın birden çok kişi tarafından işlenen suçlarda uzlaştırma hükümleri her bir şüpheli ya da sanık için ayrı ayrı değerlendirilir, ancak uzlaşan kişi uzlaşmadan yararlanır.
3. Birden fazla kişinin mağduriyetine veya zarar görmesine sebebiyet veren bir suçtan dolayı uzlaştırma yoluna gidilebilmesi için, mağdur veya suçtan zarar görenlerin hepsinin uzlaşmayı kabul etmesi gerekir.
4. Birden fazla suç olmasına rağmen kanunda tek ceza öngörülen hâllerde her suç için ayrı ayrı uzlaştırma yapılır.
5. Uzlaştırmanın sonuçsuz kalması hâlinde tekrar uzlaştırma yoluna gidilemez.
6. Uzlaşmanın sağlanması hâlinde, soruşturma veya kovuşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamaz; açılmış olan davadan feragat edilmiş sayılır.
7. Soruşturma evresinde mağdur veya suçtan zarar görenin ölümü hâlinde uzlaştırma işlemi sonlandırılır. Kovuşturma evresi için Kanunun 243 üncü maddesi hükmü saklıdır.
8. Uzlaşma teklifinde bulunulması veya teklifin kabul edilmesi, soruşturma ya da kovuşturma konusu suça ilişkin delillerin toplanmasına ve koruma tedbirlerinin uygulanmasına engel değildir.
9. Uzlaştırmaya tâbi suçlarda, uzlaştırma girişiminde bulunulmadan, kamu davasının açılmasının ertelenmesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez.
10. Şüpheli, sanık, mağdur ya da suçtan zarar görene Cumhuriyet savcısının onayı ile görevlendirilen Uzlaştırmacı uzlaşma teklifinde bulunur.
11. Uzlaştırmacı kendisine tevdî edilen görevi bizzat yerine getirmekle yükümlü olup, görevinin icrasını kısmen veya tamamen başka bir kimseye bırakamaz.
12. Resmî mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma veya kovuşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurt dışında olma ya da başka bir nedenle mağdura, suçtan zarar görene, şüpheliye, sanığa veya kanunî temsilcisine ulaşılamaması hâlinde soruşturma veya kovuşturma konusu suçla ilgili uzlaştırma yoluna gidilmez.

Konu ile ilgili başka bir yazımız için tıkayabilirsiniz.

Uzlaşma yönetmeliğini okumak için tıklayabilirsiniz.