Öncelikle en önemli noktayı net bir şekilde belirtelim: Aslında “kaza tespit tutanağına itiraz” şeklinde açılabilecek bağımsız bir dava türü yoktur. İtiraz, yalnızca kazadan kaynaklanan bir tazminat davası içerisinde yapılabilir. Size henüz bir dava açılmamışsa ya da siz tazminat talebinde bulunmamışsanız, tutanaktaki kusur oranının hukuki bir sonucu olmayabilir.
Trafik kazaları, günlük yaşamda karşılaşabileceğimiz en yaygın hukuki sorunlardan biridir. Kazanın ardından düzenlenen kaza tespit tutanağı, tarafların sigorta şirketleri ve mahkemeler nezdinde hak aramaları için kritik öneme sahiptir. Bu tutanakta belirlenen kusur oranları veya yanlış bilgiler, kişilerin maddi ve manevi haklarını doğrudan etkileyebilmektedir.
Kaza tespit tutanağının yanlış tutulması durumunda, tutanağın düzeltilmesi veya kaza tespit tutanağı iptali için yasal yollara başvurulabilir. İtiraz etme hakkı kanunlarımızca tanınmıştır ve bu yazıda kaza tespit tutanağına itiraz süreçleri, yöntemleri ve dikkat edilmesi gereken hususlar detaylı olarak ele alınmaktadır.
Kaza Tespit Tutanağını Kim Tutar?
Kaza tespit tutanağı, iki farklı şekilde düzenlenebilmektedir.
Birinci yöntemde, sadece maddi hasarla sonuçlanan kazalarda polis müdahalesine gerek kalmadan taraflar kendi aralarında anlaşarak tutanak düzenleyebilirler. 1 Nisan 2008 tarihinden itibaren bu uygulama yürürlüğe girmiş olup trafikteki beklemelerin ve zaman kayıplarının önüne geçmek amaçlanmıştır.
İkinci yöntemde ise tutanak, trafik zabıtası veya genel zabıtanın görevli personeli tarafından düzenlenir. Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 156. maddesine göre, trafik kazası tespit tutanağı en az iki görevli tarafından düzenlenir. Ancak hafif yaralanmalı veya hasarlı kazalarda tek görevli tarafından rapor şeklinde de düzenlenebilir.
Tarafların kendi aralarında tutanak düzenleyebilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır:
- Kazada sadece maddi hasar bulunmalıdır.
- Sürücüler 18 yaşından büyük ve ehliyet sahibi olmalıdır.
- Yaralanma veya ölümle sonuçlanmış bir kaza olmamalıdır.
- Kaza kamu malına zarar vermiş olmamalıdır.
- Sürücülerden herhangi biri alkol veya uyuşturucu kullanmamış olmalıdır.
- Araçlardan biri kamu aracı olmamalıdır.
Kaza Tespit Tutanağına İtiraz Nereye Yapılır?
Kaza tespit tutanağına itiraz edilecek merci, tutanağın kim tarafından düzenlendiğine ve itirazın amacına göre değişiklik göstermektedir. Temel olarak itiraz edilebilecek kurumlar şunlardır:
- Sigorta Bilgi ve Gözlem Merkezi (SBM): Kazanın gerçekleşmesinin ardından tutanak ve kazaya ilişkin fotoğraflar sigorta şirketine gönderilir. Sigorta şirketi ilgili evrakları SBM’ye gönderir ve kusur oranı kazanın türüne ve tutanakta belirtilen bilgilere göre hesaplanır.
- Sigorta Tahkim Komisyonu: Sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümü için Sigorta Birliği nezdinde oluşturulan komisyondur. İtiraz için Sigorta Tahkim Komisyonu’nun internet sitesinde yer alan başvuru formunu doldurmanız, gerekli başvuru ücretini yatırmanız ve bunu gösterir dekontu sunmanız gerekmektedir.
- Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü: Kolluk kuvvetleri tarafından düzenlenen tutanaktaki kusur oranına öncelikle Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü’ne itiraz edebilirsiniz.
- Sulh Ceza Hakimliği: Tutanağa ek olarak para cezasının da mevcut olması halinde Sulh Ceza Hakimliği’ne itiraz edebilirsiniz.
- Asliye Hukuk Mahkemesi: Kazada kusurun bulunmaması veya hatalı yer alması gibi nedenlerle hukuki yararın bulunması durumunda, kamera kayıtları, kaza izlerinin görüntüsü gibi deliller toplanıldıktan sonra Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılacak bir tazminat davasında ileri sürülebilir. Bu itiraz, tek başına değil ancak bir tazminat davası içinde yapılabilir.
İtirazın nereye yapılacağı, kaza tespit tutanağının tutulma şekline ve elde edilmek istenen amaca göre değişkenlik göstermektedir. Hukuki süreçlerin doğru yönetilmesi için bir avukata danışmanız tavsiye edilir.
Kaza Tespit Tutanağına İtiraz Süresi Nedir?
Kaza tespit tutanağına itiraz süreleri, kazanın türüne ve itiraz edilecek merciye göre farklılık göstermektedir. İtiraz sürelerini kaçırmamak, hak kaybına uğramamak açısından son derece önemlidir.
İtiraz süreleri şu şekilde belirlenmiştir:
- Sigorta Bilgi ve Gözlem Merkezi’ne İtiraz: Sigorta şirketinin belirlediği kusur oranına, rapor bildiriminden itibaren 5 gün içerisinde itiraz edebilirsiniz.
- Sigorta Tahkim Komisyonuna İtiraz: Hakem kararının taraflara bildiriminden itibaren 10 gün içerisinde kusur oranına itiraz edebilirsiniz. Buradaki itiraz aslında tazminat davasındaki kararın kusur bölümüne itirazdır.
- Para Cezası İçeren Tutanaklara İtiraz: Tutanağın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde Sulh Ceza Hakimliğine itiraz edebilirsiniz.
Nasıl Kaza Tespit Tutanağına İtiraz Edilir? (Kaza Tespit Tutanağına İtiraz Davası)
Kaza tespit tutanağına itiraz etme süreci, tutanağın kim tarafından düzenlendiğine ve itirazın konusuna göre farklı yollarla gerçekleştirilebilir.
Bu tutanak nasıl iptal edilir sorusuna cevaben, itiraz sürecinde genel olarak izlenmesi gereken adımlar şunlardır:
- Delillerin Toplanması: Öncelikle itirazınızı destekleyecek delilleri toplamalısınız. Bu deliller arasında:
- Kaza yerinin farklı açılardan çekilmiş fotoğrafları
- Kamera kayıtları
- Görgü tanıklarının ifadeleri
- Araçlar üzerindeki kaza izleri
- Kusur oranı ve kazanın gerçekleşme şekline ilişkin diğer belgeler yer alabilir.
- İtiraz Yolunun Belirlenmesi: Kaza tespit tutanağına itiraz için temel olarak iki farklı yargı yolu bulunmaktadır: Sulh Ceza Hakimliğine itiraz ve Asliye Hukuk Mahkemesine itiraz. Bu iki yolun detaylarını aşağıdaki başlıklarda inceleyeceğiz.
- Dilekçe Hazırlanması: İtiraz dilekçenizde kazanın nasıl gerçekleştiğini, tutanaktaki hatalı noktaları ve itiraz gerekçelerinizi açıkça belirtmeniz gerekmektedir.
- Avukata Danışma: Kaza tespit tutanağına itiraz, uzmanlık gerektiren bir alan olduğu için sürecin bir avukat tarafından yönetilmesi tavsiye edilmektedir. Avukatın yönlendirmesiyle hukuki süreçlerde oluşabilecek hatalar minimize edilebilir.
- Dava Açılması veya İlgili Kuruma Başvuru: Toplanan deliller ve hazırlanan dilekçeyle birlikte belirlenen itiraz yoluna göre dava açılır veya ilgili kuruma başvuru yapılır.
Sulh Ceza Hakimliğine İtiraz Yolu
Sulh Ceza Hakimliğine itiraz, özellikle trafik kazası tespit tutanağının kolluk görevlileri tarafından düzenlendiği ve resmi belge niteliği taşıdığı durumlarda tercih edilen bir yoldur.
Bu itiraz yolunda izlenmesi gereken adımlar şunlardır:
- Trafik kazası tespit tutanağına itiraz, Sulh Ceza Hakimliğine yapılır.
- Dava açıldıktan sonra trafik kazasının gerçekleştiği yerde keşif yapılır.
- Kamera kayıtları toplanır, görgü tanıkları dinlenir ve diğer deliller incelenir.
- Sulh Ceza Hakimliği’nin seçeceği bir bilirkişi tarafından olay detaylı bir şekilde incelenir ve trafik kazası tespit tutanağı bilirkişi raporuna aktarılır.
- Bilirkişi raporunun ardından kaza tespit tutanağı itirazı karara bağlanır.
Asliye Hukuk Mahkemesine İtiraz Yolu
Asliye Hukuk Mahkemesine itiraz yolu, özellikle kaza tespit tutanağındaki kusur oranlarına itiraz edildiği durumlarda tercih edilmektedir.
Bu itiraz yolunda izlenmesi gereken adımlar şunlardır:
- Eldeki deliller (kamera kayıtları, görgü tanıkları, araçlar üzerindeki kaza izleri) toplanır.
- Bir dava dilekçesi oluşturulur ve “Asliye Hukuk Mahkemesi”nde tespit davası açılır.
- Dosyada olay anlatılarak kazada alınan ifadeler, deliller, olay yeri fotoğrafları ve varsa şahitler de dosyaya eklenir.
- Mahkemeden olay yerinde tespit yapılması için keşif talep edilir.
- Toplanan deliller, mahkemenin belirlediği alanında uzman bilirkişiler tarafından incelenir ve bir bilirkişi raporu olarak sunulur.
- Bilirkişi raporuna göre karar verilir ve bu karar taraflara ve sigorta şirketine bildirilerek hak kaybı yaratmasının önüne geçilir.
Kaza Kusur Oranına Nasıl İtiraz Edilir?
Kaza kusur oranına itiraz, trafik kazası sonrasında sigorta şirketinin veya yetkili makamların belirlediği kusur oranlarının hatalı olduğu düşünülen durumlarda başvurulabilecek bir yoldur.
Kusur oranları, kazadan sonraki tazminat miktarlarını doğrudan etkilediği için son derece önemlidir. İşte kaza kusur oranına itiraz etme süreci:
- Sigorta Şirketi Üzerinden İtiraz: Kaza tespit tutanağı, sigorta şirketleri tarafından değerlendirilir ve kusur oranları belirlenir. Sigorta şirketleri kusur oranı değerlendirmesini SBM sistemine girilmesini takip eden 3 iş günü içinde yaparlar. Bu oranlar kazaya karışan her bir araç için %0, %50 ve %100 şeklinde olabilir. Eğer şirketler arasında mutabakata varılırsa (tüm şirketler tarafından aynı kusur oranları verilirse) dosya sonuçlanır.
- Sigorta Bilgi ve Gözlem Merkezi’ne (SBM) İtiraz: Eğer sigorta şirketinin belirlediği kusur oranına itirazınız varsa, sigorta şirketinin raporuna 5 gün içerisinde SBM’ye itirazda bulunabilirsiniz. İtiraz etmek için Sigorta Birliği Merkezi’ne ait olan online siteye giriş yaparak kaza tespit tutanağına itiraz formunu doldurmanız ve SBM’ye göndermeniz gerekmektedir.
- Kaza Kusur Değerlendirme Komisyonu’na İtiraz: 3 iş günü içerisinde taraflar mutabakata varamazsa (en az bir şirket tarafından farklı kusur verilirse), dosya Kaza Kusur Değerlendirme Komisyonu’na iletilir. Komisyon, 3 iş günü içerisinde ilgili dosyayı sonuçlandırır.
- Sigorta Tahkim Komisyonu’na İtiraz: Sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümü için Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilirsiniz. Eğer bir hakem kararı mevcutsa, hakem kararının taraflara bildiriminden itibaren 10 gün içerisinde kusur oranına itiraz mümkündür. İtiraz için Sigorta Tahkim Komisyonu’nun internet sitesinde yer alan başvuru formunu doldurmanız, gerekli başvuru ücretini yatırmanız ve bunu gösterir dekontu sunmanız gerekmektedir.
- Mahkeme Yoluyla İtiraz: Yukarıdaki yolların istediğiniz sonucu vermemesi durumunda, mahkeme yoluyla kusur oranına itiraz edebilirsiniz. Bu durumda daha önce bahsedilen Sulh Ceza Hakimliği’ne veya Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurabilirsiniz. Mahkeme, bilirkişi incelemesi yaparak kusur oranlarını yeniden değerlendirebilir.
Kaza Tespit Tutanağı İtiraz Zamanaşımı Süreleri
Kaza tespit tutanağına itiraz edilebilecek zamanaşımı süreleri, kazanın türüne göre değişkenlik göstermektedir. Bu süreler, hak kaybına uğramamak için dikkatle takip edilmelidir:
- Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağına İtiraz: Meydana gelen trafik kazası sonucunda sadece aracınızda bir maddi hasarın mevcut olması durumunda, maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağına itiraz süresi 2 yıldır. Bu süre, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren başlar.
- Yaralamalı Trafik Kazası Tespit Tutanağına İtiraz: Meydana gelen trafik kazası sonucunda maddi hasarın yanında kişilerin yaralanması durumunda, yaralamalı trafik kazası tespit tutanağına itiraz süresi 8 yıldır. Bu uzun süre, yaralanmaların uzun vadeli etkilerinin ortaya çıkması ve değerlendirilmesi için tanınmıştır.
- Ölümlü Trafik Kazası Tespit Tutanağına İtiraz: Meydana gelen trafik kazası ölümlü bir kaza ise, tespit tutanağına itiraz süresi 15 yıldır. Bu süre, ölüm olayının ciddiyeti ve sonuçlarının kapsamlı değerlendirilmesi için verilmiştir.
Kaza Tespit Tutanağına İtiraz Dilekçesi Örneği
Her hukuki uyuşmazlık kendi özel koşulları ve detayları çerçevesinde değerlendirilmelidir.
Genel veya şablon niteliğinde dilekçeler üzerinden dava açılması, kişiye özgü hukuki durumların göz ardı edilmesine ve telafisi güç hak kayıplarına yol açabilir. Bu sebeple sitemizde dilekçe örneği ya da şablon dava dilekçesi paylaşılmamaktadır.
Tarafınıza en uygun ve doğru hukuki yolun belirlenmesi adına alanında uzman bir avukattan profesyonel destek almanızı önemle tavsiye ederiz. Size en doğru hukuki çözümü sunabilmemiz için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Kaza tespit tutanağına itiraz süreciyle ilgili en çok merak edilen soruları ve cevaplarını sizin için derledik.
Kaza tutanağı fotoğraf gerekli mi?
Evet, kaza tutanağı için fotoğraf gereklidir ve son derece önemlidir.
Fotoğraflar, kazanın nasıl gerçekleştiğini, araçların konumunu ve hasar durumunu objektif bir şekilde belgeleyerek itiraz sürecinde güçlü bir delil oluşturur.
Kaza tespit tutanağı kesin bir delil midir?
Hayır, kaza tespit tutanağı resmi bir evrak niteliğinde olmasına rağmen kesin ve mutlak bir delil değildir.
Tutanak, kazanın oluş şeklini ve tarafların beyanlarını içeren önemli bir belge olmakla birlikte üzerinde düzeltme yapılması veya geçersiz sayılması mümkündür.
Tutanakta belirtilen bilgilerin eksik veya hatalı olması, tutanağın usulüne uygun doldurulmaması, tarafların imzalarının bulunmaması gibi durumlarda tutanağa itiraz edilebilir ve tutanağın geçerliliği sorgulanabilir.
Kaza ekspertiz raporuna itiraz edilir mi?
Evet, kaza sonrası düzenlenen ekspertiz raporuna itiraz edilebilir.
Ekspertiz raporu, sigorta şirketinin görevlendirdiği eksper tarafından hazırlanan ve aracın hasar durumunu, onarım maliyetini ve değer kaybını belirleyen bir belgedir.
Ekspertiz raporuna itiraz etmek için öncelikle sigorta şirketine yazılı olarak başvurmanız gerekmektedir. İtirazınızda, ekspertiz raporundaki hatalı veya eksik noktaları belirtmeli ve varsa destekleyici belgeleri (başka bir eksperin hazırladığı rapor, aracın değeri ve onarım maliyetine ilişkin belgeler) sunmalısınız.
E-devlet üzerinden kaza tespit tutanağına itiraz edilebilir mi?
Hayır, E-Devlet üzerinden kaza tespit tutanağına itiraz edilemez.
Kaza tespit tutanağına itiraz için E-Devlet platformunda herhangi bir hizmet bulunmamaktadır. İtiraz işlemi için ilgili tutanağın türüne göre Sigorta Bilgi ve Gözlem Merkezi (SBM), Sigorta Tahkim Komisyonu, Sulh Ceza Hakimliği veya Asliye Hukuk Mahkemesi gibi kurumlara doğrudan başvurulması gerekmektedir.
Kaza raporuna itiraz süresi ne kadardır?
Kaza raporuna itiraz süresi, raporun türüne ve itiraz edilecek merciye göre değişiklik göstermektedir. Temel itiraz süreleri şu şekildedir:
- Sigorta şirketinin belirlediği kusur oranına itiraz için SBM’ye başvuru süresi 5 gündür.
- Hakem kararına itiraz için Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru süresi, karar tebliğinden itibaren 10 gündür.
- Para cezası içeren tutanaklara itiraz için Sulh Ceza Hakimliği’ne başvuru süresi 15 gündür.
