SGK’ya gerçek dışı çıkış kodu bildirilerek işçinin işten çıkarılması, işçinin sadece maddi değil, aynı zamanda manevi zararlarını da beraberinde getiren bir durumdur. Bu yazıda, gerçeğe aykırı bildirimlerin işçi üzerindeki etkileri, bu eylemin hukuki boyutları ve işçinin hangi haklara sahip olduğu ele alınacaktır.
Gerçek Dışı Çıkış Kodunun Hukuki Boyutu
İş Kanunu’na göre, işverenler işçilerin çıkış işlemlerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) belirli kodlarla bildirmekle yükümlüdür. Bu kodlar, işçinin ayrılış sebebini açık bir şekilde ifade eder. Ancak, işveren tarafından gerçeğe aykırı bir çıkış kodu bildirilmesi durumunda:
- Kıdem ve ihbar tazminatları gibi maddi hakları tehlikeye girebilir.
- İşsizlik maaşı alma hakkı kaybedilebilir.
- İşçinin itibari zarar görebilir, meslek hayatı olumsuz etkilenebilir.
Bu eylem, işçinin şeref ve haysiyetinin zedelenmesi ile kişilik haklarına saldırı olarak değerlendirilir ve hukuki yaptırımlarla karşılaşabilir.
Gerçeğe Aykırı Bildirimin Sonuçları
- Tazminat Hakları: Gerçeğe aykırı bildirim nedeniyle ışçinin maddi kayıplarını telafi etmek için tazminat davası açma hakkı vardır. Bu, hem maddi hem de manevi tazminatları içerir.
- Mesleki Kariyer ve İtibar Kaybı: Çıkış kodunun “ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış” gibi bir sebebe dayanması, işçinin yeni bir iş bulmasını zorlaştırabilir.
- Psikolojik Etkiler: Haksız yere suçlanma ve itibar kaybı, işçide derin psikolojik travmalara yol açabilir.
Gerçek Dışı Çıkış Koduna Karşı İşçinin Hakları
İşçiler bu tür durumlarda hukuki yollara başvurarak:
- İşe iade davası açabilir.
- Tazminat ve manevi zararları için dava yürütebilir.
- SGK kayıtlarında düzeltme talep edebilir.
Ayrıca, bu durumun iş hukuku kapsamında uzman bir avukata danışılması faydalıdır.
“İş Kazası Avukatı” hakkında hazırladığımız detaylı içeriğe göz atın: https://armagand.av.tr/hizmetlerimiz/is-kazasi/
SGK Çıkış Kodlarının Önemi (Tablo)
Aşağıda SGK tarafından kullanılan çıkış kodlarından bazılarının örnekleri verilmiştir:
| Kod | Açıklama |
| 01 | Deneme süreli iş sözleşmesinin feshidir |
| 03 | Belirsiz süreli sözleşme sona erdi |
| 29 | Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık |
| 41 | Değişik kodlar altında ayrımı |
Uzman Destek: Av. Armağan Dinlenç
İş kazaları nedeniyle yaşanan uyuşmazlıklarda, profesyonel desteğini almak için Av. Armağan DİNLENÇ ile iletişime geçebilirsiniz.
